| Knelpunt/verbeterpunt | VVD | BBB | CDA | D66 | GroenLinks / PvdA | SP | ChristenUnie | Partij voor de Dieren | Volt | NSC | Bij1 | Denk | 50Plus |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1) Behoud en landelijke uitrol Landelijke Vreemdelingen Voorziening, gericht op bestendige oplossingen. In 2018 startte de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) als pilot in 5 grote steden. Hier worden ongedocumenteerden begeleid naar een bestendige oplossing: status, doormigratie of terugkeer. De LVV's zijn succesvol: in 2022 realiseerden zij voor 69% van de doelgroep een bestendig resultaat. Het is belangrijk dat LVV's blijven en landelijk uitgerold worden. | VVD: ... Ook wordt financiering van opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers (de huidige landelijke vreemdelingen-voorziening) afgeschaft. Uitgeprocedeerde asielzoekers hebben alle procedures doorlopen en moeten vertrekken naar hun land van herkomst. | BBB: Nederland geeft veel vaker een verblijfstatus af dan omliggende Europese landen. We gaan ervoor zorgen dat dit in evenwicht komt en we kijken dus waar Nederland te soepel handelen | D66: De Landelijke Vreemdelingen Voorziening (eerder: Bed, Bad, Broodvoorziening) wordt voortgezet onder regie van de gemeenten en met voldoende Rijksfinanciering. Om te zorgen voor toekomstperspectief is voldoende doorzettingsmacht en creativiteit noodzakelijk. Zo lossen we complexe dossiers op van mensen die geen verblijfsvergunning hebben. | GroenLinks/ PvdA: Mensen die niet kunnen terugkeren, kunnen terecht bij de Landelijke Vreemdelingen-voorzieningen, waarbij we zorgen voor een dekkend landelijk aanbod en structurele financiering. We gaan door met pilots waarmee mensen aan het werk kunnen en onderwijs kunnen volgen. Recht op verblijf is een van de perspectieven.. | CU: De Landelijke Voorziening Vreemdelingen (LVV), die bed, bad, brood en begeleiding regelt voor migranten zonder recht op verblijf, wordt uitgebreid en krijgt landelijke dekking. Deze voorziening richt zich op het krijgen van perspectief voor betrokkenen: een herhaalde asielaanvraag, remigratie of vertrek. Mensen in de LVV krijgen recht op juridische begeleiding, en er komt ook meer zorg voor (psychisch) zieke mensen in de LVV. | PvdD: De opvang en begeleiding van ongedocumenteerde mensen moet goed geregeld worden. Mensen zonder verblijfsvergun-ning krijgen toegang tot dag- en nachtopvang en worden juridisch en maatschappelijk begeleid. Gemeenten krijgen daarvoor hulp van het Rijk. | DENK: de koppelingswet versoepelen we, waardoor ongedocumenteerden makkelijker aanspraak kunnen maken op basisvoorzieningen. | ||||||
2) Toegankelijkheid medische zorg voor ongedocumenteerden Mensen zonder verblijfsvergunning mogen zich niet verzekeren. Als ze zorg nodig hebben moeten ze dat zelf betalen of eventueel kan de zorgverlener een beroep doen op de regeing van het CAK. In de praktijk is het vaak lastig om zorg te krijgen, omdat mensen niet altijd op de hoogte zijn en niet alle zorgverleners bereid zijn om deze patiënten te accepteren. | CU: Ook is er meer aandacht nodig voor de medische zorg aan ongedocumenteerden. | ||||||||||||
3) Hoger onderwijs toegankelijk voor ongedocumenteerden en asielzoekers Hoger onderwijs is alleen toegankelijk voor mensen die rechtmatig verblijf hebben. Maar dan moeten ze wel het instellingscollegegeld betalen wat meestal ruim boven de 10.000 euro ligt. Dat geldt ook voor asielzoekers en zg. Dreamers (ongedocumenteerde jongeren die in NL zijn opgegroeid). | VVD: Om de instroom te remmen komt er een ondergrens aan het instellings-collegegeld voor niet-EER-studenten. Tekortsectoren worden daarvan uitgezonderd. | D66: We verruimen de studiemogelijkheden tijdens de procedure (tegen wettelijk tarief) voor asielzoekers en Oekraïense ontheemden. | GL/PvdA: Vluchtelingen-studenten mogen niet geconfronteerd worden met hogere collegegelden dan studenten die behoren tot de landen binnen de Europese Economische Ruimte. | PvdD: Jongeren die hier zijn opgegroeid en onderwijs hebben genoten verdienen gelijke toegang tot MBO, HBO en WO, ook na hun achttiende verjaardag. | VOLT: Ongedocumenteerde jongeren die in Nederland het basis- en/of middelbaar onderwijs hebben gevolgd, moeten toegang krijgen tot hoger onderwijs zodra ze achttien jaar worden. Dat betekent dat we afspraken maken met onderwijsinstellingen en het instellingscollegegeld dat niet-EU/ EER-studenten normaliter moeten betalen, verlagen naar het wettelijk collegegeld, naar het voorbeeld van de pilot in Amsterdam | NSC: Het collegegeld voor studenten van buiten Europa wordt significant verhoogd. Ook hier zijn uitzonderingen mogelijk. | Bij1: Asielzoekers mogen tijdens hun procedure werk zoeken en een studie beginnen. Ook ongedocumenteerde mensen mogen werken en studeren. | ||||||
4) Herinvoeren Discretionaire Bevoegdheid De Discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris, om in uitzonderlijke situaties een status te kunnen verlenen, is in 2019 afgeschaft en omgezet in de bevoegdheid van de directeur van de IND om in de eerste procedure in schrijnende situaties een status te kunnen verlenen. Omdat schrijnende situaties meestal pas later optreden, is deze bevoegdheid van weinig nut. | D66: Bij schrijnende gevallen beslist het hoofd van de IND. De IND wordt geadviseerd door een breed samengestelde commissie. | GL/PvdA: De discretionaire bevoegdheid keert terug. | CU: Juist bij een sterk gereguleerd migratiebeleid blijft het van groot belang om ruimte te houden voor uitzonderingen ten behoeve van schrijnende gevallen. Daarom kan een bewindspersoon in bijzondere gevallen een verblijfsvergunning toekennen in afwijking van de geldende regels. Het moet zo altijd mogelijk zijn om een laatste check uit te voeren of er niet sprake is van een schrijnende situatie, ook al binnen de eerste procedure. | DENK: Voor schrijnende gevallen verruimen we de mogelijkheid voor de IND hoofddirecteur om een verblijfsstatus toe te kennen. Voor volwassen ongedocumenteerden komt er een naturalisatieregeling bij schrijnende gevallen. | |||||||||
5) ruimere toepassing buitenschuld Ongedocumenteerden die niet terug kunnen keren naar hun herkomstland (bijvoorbeeld omdat dat land geen reisdocumenten afgeeft) kunnen verblijfsvergunning 'buitenschuld' krijgen. Hiervoor geldt een zware bewijslast, maar in de praktijk wordt bijna nooit geloofd dat de betrokkene echt zijn best heeft gedaan om terugkeer mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan iemand die in een vluchtelingenkamp is geboren en nooit identiteitsdocumenten heeft gehad. Of aan iemand met een minderheids-etniciteit, waarbij de ambassade terugkeer weigert. In veel gevallen geven ambassades geen antwoord op vragen om reisdocumenten. | CU: In navolging van het Duitse Duldungsbeleid willen we dat er een regeling komt voor werkende ongedocumenteerden, waarbij een tijdelijk verblijfsrecht mogelijk is en perspectief op een verblijfsvergunning door te studeren of te werken in knelpuntberoepen. | Bij1: Afgewezen asielzoekers die onuitzetbaar zijn omdat hun land van herkomst hen niet erkent, dienen alsnog de vluchtelingenstatus toegekend te krijgen. | |||||||||||
6) erkenning staatloosheid als grond voor verblijf in Nederland In oktober 2023 is de Vaststellingswet staatloosheid aangenomen. Erkend staatlozen krijgen echter geen verblijfsvergunning, met uitzondering van kinderen die altijd in beeld bleven. Aanvullend aan deze wet is een procedure voor verlening van een verblijfsvergunning nodig. | D66: Staatlozen verdienen meer bescherming. Het wetsvoorstel om staatloosheid te laten vaststellen door de rechter is aangenomen. In de uitvoering moet de buitenschuldprocedure genoeg toegankelijk worden voor staatlozen.. | CU: De wet vaststellingsprocedure staatloosheid is aangenomen. Deze wet geeft staatlozen echter nog geen verblijfsrecht. We vinden dat erkende en gewortelde staatlozen ook verblijfsrecht in Nederland moeten krijgen. | PvdD: Om de schrijnende situaties van staatloosheid te beëindigen, is het recht op een verblijfsvergunning voor erkende staatlozen van groot belang. | Bij1: Nederland verleent verblijfsrecht aan staatlozen in Nederland door hen een Nederlands of staatloosheidspaspoort te geven. | |||||||||
7) bijzondere regeling voor in Nederland opgegroeide ongedocumenteerde kinderen Sinds de Afsluitingsregeling Kinderpardon is er geen mogelijkheid meer om te legaliseren voor kinderen zonder verblijfsvergunning die hier zijn opgegroeid. Maar nog steeds zijn er veel van deze kinderen, omdat asielprocedures lang duren. Ook zijn er kinderen van ongedocumenteerde arbeidsmigranten die nu al bijna volwassen zijn, en die hier zijn opgegroeid en het land van hun ouders niet kennen. Hun verblijf in Nederland zou gelegaliseerd moeten worden. | CU: Er komt een oplossing voor kinderen die al jaren in Nederland zijn, onderwijs hebben genoten en de taal vaak uitstekend spreken, maar geen verblijfspapieren hebben (zogenoemde Dreamers). Zij kunnen als ieder kind in Nederland een waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving en op de arbeidsmarkt, en moeten onder voorwaarden een verblijfsvergunning krijgen. Voor kinderen die langer dan vijf jaar in Nederland hebben verbleven en altijd beschikbaar zijn gebleven voor de asielprocedure in die periode, is een oplossing nodig via een structurele verwortelingsregeling. | PvdD: Gewortelde kinderen krijgen een verblijfs-vergunning. | DENK: kinderen van ongedocumenteerden die hier geboren en getogen zijn, moeten makkelijker de Nederlandse nationaliteit krijgen. Er komt een generaal kinderpardon. | ||||||||||
8) Oplossing voor oudere ongedocumenteerden Onze organisaties zien steeds meer oudere ongedocumenteerden. Zij hebben jarenlang (zwart) gewerkt en hun levensonderhoud kunnen voorzien. Nu zijn ze oud en versleten. In hun herkomstland hebben ze geen netwerk meer. Zij verdienen een rustige oude dag. Een deel van hen is Surinaams en had ooit zelfs de Nederlandse nationaliteit! | CU: We moeten recht doen aan oudere ongedocumenteerden die soms al tientallen jaren in ons land zijn, zoals de Surinaamse oud-Nederlanders. | Bij1: Er komt een generaal pardon voor alle uitgeprocedeerde asielzoekers en ongedocumen-teerde mensen die zich in Nederland bevinden. Hierbij wordt speciaal aandacht besteed aan ongedocumenteerde mensen uit de voormalige koloniën, zoals Suriname. | |||||||||||
9) Lichtere bewijslast voor slachtoffers mensenhandel Slachtoffers mensenhandel kunnen in Nederland verblijfsrecht krijgen als zij meewerken aan de opsporing en veroordeling van de dader. Niet alle slachtoffers zijn daartoe in staat. | D66: Het wetsvoorstel voor betere bescherming tegen mensenhandel wordt doorgezet. De praktijk laat zien dat het moeilijk is om mensenhandel en uitbuiting te bewijzen, daarom passen we de bewijslast aan zodat het makkelijk wordt om daders te straffen. Daarom wordt het artikel over mensenhandel in het wetboek van Strafrecht gemoderniseerd. We zorgen ook dat slachtoffers van mensenhandel voldoende begeleiding krijgen bij het doen van aangifte het weer opbouwen van hun leven. | ||||||||||||
10) meer mogelijkheden voor toelating als arbeidsmigrant Mensen zonder verblijfsvergunning mogen niet werken. Terwijl zij soms wel gekwalificeerd zijn voor knelpuntberoepen. Verlichting van de toelatingscriteria voor arbeidsmigratie, zoals afschaffen van het MVV-vereiste, zou goed zijn voor de betrokkenen én de Nederlandse samenleving. | D66 : Uitbreiding van de ‘Blauwe kaart’ naar andere dan alleen de hoogste opleidingsniveaus, zodat meer mensen er gebruik van kunnen maken. Deze kaart is voor mensen van buiten de Europese Unie die hiernaartoe komen om te werken, veelal vakkrachten in tekortsectoren. Nederland blijft binnen de Europese Unie niet meer achter als het gaat om pilots waarbij arbeidsmigranten een tijdelijk visum krijgen. We sluiten ons aan bij de EU-talentpool en leren van de inzet in bijvoorbeeld Duitsland. | SP: Iedereen die in Nederland wil werken en geen staatsburger is, dient in het bezit te zijn van een werkvergunning. Afhankelijk van de situatie kan het maximum aantal werkvergunningen per jaar worden aangepast. Totdat dit op orde is stoppen we tijdelijk met economische migratie. | Volt: Onder het motto ‘recht op werk voor iedereen’, krijgen asielzoekers vanaf dag één een burgerservicenummer (BSN) en de mogelijkheid om te werken, en wordt de Tewerkstellingsvergunning afgeschaft. Ook ongedocumenteerden en derdelanders met een visum kunnen een BSN krijgen, werken en belasting betalen. ...Ook ongedocumenteerden en asielzoekers kunnen als zelfstandig ondernemer aan de slag..... We bieden meer mogelijkheden voor niet-Europese migranten om een (tijdelijk) visum te krijgen voor ons land of een andere Europese lidstaat. Dat helpt hen, het land van herkomst, maar ook onze economie en maatschappij. | NSC: Arbeidsmigranten van buiten de EU willen we selectief toelaten op basis van wat de Nederlandse arbeidsmarkt nodig heeft. Hiervoor kan een puntensysteem naar het Canadees model worden ingesteld, al dan niet samen met andere landen, waarbij bij de toelating van migranten onder andere hun leeftijd, opleiding, ervaring en talenkennis worden meegewogen. | Bij1: Asielzoekers mogen tijdens hun procedure werk zoeken en een studie beginnen. Ook ongedocumenteerde mensen mogen werken en studeren. | 50-PLUS: Streven naar verminderen van arbeidsmigratie door het enthousiasmeren van reeds beschikbaar arbeidspotentieel. | |||||||
11) Geen terugnameovereenkomsten in ruil voor tijdelijke werkvisa Diverse partijen spreken zich uit voor deals met herkomstlanden, waarbij (tijdelijke) studie- of werkvisa afgegeven worden in ruil voor terugname van ongedocumenteerden. Deze uitruil is niet goed voor ongedocumenteerden: zij lopen hierdoor meer risico op uitzetting en kunnen niet profiteren van de visa. | CDA: Een strenge regeling voor circulaire arbeidsmigratie van buiten de EU voor seizoensarbeid, naar Frans voorbeeld, kan onderdeel zijn van de afspraken met landen rond Europa waarmee we brede migratiedeals willen afspreken. | D66: Tijdelijke arbeidsmigratie van buiten de Europese Unie wordt gekoppeld aan afspraken met de landen waar migranten vandaan komen. Deze brede afspraken gaan over het terugnemen van irreguliere migranten die geen recht hebben op asiel, maar ook over investeringen in onderwijs, economie, handel en mensenrechten. | GroenLinks: serieuzer werk maken van overeenkomsten met herkomstlanden, bij voorkeur in EU-verband. In ruil voor terugname van eigen onderdanen willen we een overtuigend aanbod doen, waarvan beide landen profiteren. Dan zijn we bereid te kijken naar tijdelijke werkvisa voor legale migranten, en tijdelijke studievisa en beurzen voor studenten. Daarbij kijken we samen met sociale partners naar de behoeften van de Nederlandse arbeidsmarkt wat betreft personeelstekorten in essentiële sectoren (zoals de zorg of de installatietechniek). Zo kunnen we tegelijk perspectief bieden in herkomstlanden en ontmoedigen we irreguliere migratie. | VOLT: We sluiten niet langer dubieuze deals met dictators van landen rondom de EU, zoals Tunesië. In plaats daarvan wil Volt legale migratieroutes openen. We dwingen mensen niet langer in een gammel bootje te stappen, met het risico te verdrinken in de Middellandse Zee. … In ieder (bilateraal) verdrag waarin voorwaarden over migratie worden opgenomen, moet staan dat het verdrag direct wordt opgeschort op het moment dat mensenrechten geschonden worden. Op het moment dat zo’n concrete voorwaarde ontbreekt moet Nederland tegen het sluiten van dit verdrag stemmen. | DENK: Internationale deals sluiten om migratie te reguleren streven we na. Hierbij moet financieel fors geïnvesteerd worden in perspectief voor de regio’s aan de randen van Europa en moeten mensenrechten altijd geborgd worden. | ||||||||
12) Geen strafbaarstelling illegaal verblijf en hulp aan mensen zonder verblijfsvergunning Hulp en begeleiding van mensen zonder verblijfsvergunning is aantoonbaar effectiever voor het verminderen van illegaal verblijf dan repressie en detentie. Strafbaarstelling schrikt ongedocumenteerden af en belemmert de hulpverlening. | VVD: Illegaal verblijf wordt strafbaar gesteld. Faciliteren van illegaal verblijf door gemeenten wordt verboden. | D66: We zijn tegen strafbaarstelling van illegaliteit. Dit lost geen enkel probleem op en helpt niet bij het vertrek van mensen die hier illegaal verblijven. Nederland zet zich in Brussel in om de criminalisering van hulpverleners tegen te gaan. Er moet een strafuitsluitingsgrond worden toegevoegd in de Nederlandse wetgeving voor humanitaire hulp met betrekking tot mensensmokkel. | GL / PvdA: We zijn tegen strafbaarstelling van illegaliteit. | CU: Het vraagstuk van mensen die zonder verblijfsrecht in Nederland blijven is een sociaal-maatschappelijke kwestie en mag niet in de sfeer van het strafrecht getrokken worden. | |||||||||
13) Alternatieven voor detentie Vreemdelingendetentie is een zwaar middel. Door de detentie raakt het leven van de betrokkene en zijn omgeving ontwricht. Het is duur en veel ongedocumenteerden kunnen in praktijk niet uitgezet worden. Voor het verminderen van illegaal verblijf werkt intensieve begeleiding beter, zoals de LVV aantoont. | D66: D66 wil alternatieven voor Vreemdelingenbewaring, zoals een meldplicht of het ondertekenen van een garantstelling. Vreemdelingenbewaring moet het laatste middel zijn voor mensen die niet willen vertrekken. | GL/PvdA: Vreemdelingendetentie mag alleen onder strikte voorwaarden, in lijn met Europese regelgeving. Voor gezinnen komen speciale gezinsvriendelijke locaties. Detentie van kinderen kan nooit aan de orde zijn. | CU: Detentie van onschuldige migranten die meewerken en in afwachting zijn van hun uitzetting kan worden vervangen door alternatieven, zoals een meldplicht en aparte sobere opvang. Waar vreemdelingendetentie, als laatste redmiddel, onvermijdelijk is, geldt een humaan regime: zo lang mogelijk uit cel, twee op een cel alleen vrijwillig en geen eenzame opsluiting (isolatie). Er wordt, net als bij reguliere detentie, ingezet op dagbesteding. Visitatie wordt verboden, bodyscans vormen waar nodig een alternatief. | Volt: De detentie van kinderen is bewezen schadelijk voor het welzijn en de ontwikkeling van kinderen. Volt wil de detentie van kinderen in de terugkeerprocedure volledig verbieden. | Bij1: Niemand komt in vreemdelingen-bewaring. Alle detentiecentra voor uitgeprocedeerde asielzoekers en ongedocumenteerde mensen worden gesloten, net zoals detentieachtige faciliteiten, zoals de handhaving en toezichtslocatie (htl), vrijheidsbeperkende locaties (vbl) en de procesbeschikbaarheidslocaties (pbl). Nederland stopt met deportaties. | ||||||||
14) Terugkeer alleen met zorgvuldige begeleiding Terugkeer is een optie als mensen daar zelf voor kiezen en zij een toekomst zien in hun herkomstland. Gedwongen terugkeer blijkt vaak niet duurzaam. Terugkeer vraagt zorgvuldige begeleiding. | VVD: Asielzoekers die niet rechtmatig in Nederland verblijven moeten terugkeren naar hun land van herkomst. We gaan hierbij inzetten op intensieve begeleiding en een meldplicht. Indien iemand niet meewerkt mag over worden gegaan op bewaring op speciale locaties. Ook wordt de ongewenstverklaring aangepast, die vooral bedoeld is om iemand beschikbaar te houden voor vertrek. | BBB: Asielzoekers die geen enkel recht hebben op verblijf in Nederland moeten zo snel mogelijk terug naar het land van herkomst. BBB maakt zich sterk voor goede relaties met de landen waar deze staatsburgers naar terug moeten. | GL/PvdA: We bevorderen de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers. Het vraagt ook om de snelle terugkeer van mensen die geen recht hebben op asiel…. Een flink deel van de uitgeprocedeerde asielzoekers keert niet terug. En dat terwijl veel vluchtelingen die elders in de meest acute nood verkeren geen kans maken. Ook zien we sommige asielzoekers binnenkomen die ernstige overlast veroorzaken. Dat moet worden aangepakt. Het zo slecht mogelijk behandelen van asielzoekers en uitzichtloze procedures opstellen is echter geen effectieve en geen acceptabele oplossing. Dit leidt tot mensonterende wantoestanden aan de grenzen van Europa én inNederland. | SP: Mensen die geen recht hebben om hier te blijven moeten zo snel mogelijk terug. | CU: De Dienst Terugkeer & Vertrek heeft een complexe opdracht, waarbij veel van regievoerders gevraagd wordt. Er wordt geïnvesteerd in het opleiden van DT&V medewerkers, waarbij de nadruk ligt op een actieve houding die erop gericht is bijzondere omstandigheden van het individuele geval in kaart te brengen om zo een verantwoord vertrek tot stand te kunnen brengen. | Volt: Op het moment dat een asielverzoek definitief is afgewezen, moet terugkeer op een menselijke manier worden geregeld, met name wanneer het gaat om kinderen en gezinnen. | NSC: Het terugkeerbeleid voor afgewezen asielzoekers moet stringenter worden uitgevoerd. Bij onvoldoende medewerking en ongewenst gedrag wordt sneller ingezet op een (zwaar) inreisverbod en detentie. | DENK: Mensen die geen vluchtelingen zijn moeten ook op een menswaardige manier opgevangen worden. We zoeken naar een oplossing om deze mensen sneller op een menswaardige manier te laten terugkeren. | 50PLUS: Het beleid is erop gericht dat afgewezen asielzoekers Nederland verlaten. Afgewezenen die overlast geven worden geïsoleerd tot zij weggaan. |